'Keşke bayram gelmese'
CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut, Adana’da Ramazan Bayramı öncesi, bayram şekeri ve lokum satan esnafla bir araya geldi. Esnafın sorunlarını dinleyen Bulut, pandemiden önce ve sonra olmak üzere ne kadar satış yaptıklarını sordu.
10 TONDAN 200 KİLOYA DÜŞTÜK
Pandemiden önce 10 tonluk ürün aldıklarını, şimdi ise 150-200 kilo alabildiklerini söyleyen esnaf, şöyle devam etti:
“10 tondan 150-200 kiloya kadar düştük. Bulamadığımızdan değil, fiyatı yüksek olduğundan. Alsak bile satamıyoruz. Geçen sene şekerin kilosunu 13-15 lira arası satarken, gerçek satış fiyatı 60 lira olmasına rağmen, vatandaş alabilsin diye 50 liraya kadar düşürdük. Şekerin fiyatı yükselince bayram şekerinin fiyatı da arttı. Bunların içinde bir de maliyetimiz var. Geçen ay dükkâna sadece 9 bin 800 lira elektrik faturası geldi. Hatta ışıkların yarısı kapalı. Kurtaramıyoruz, gittiği yere kadar gitmeye çalışıyoruz. Artık dama dedik. Bundan birkaç ay öncesine kadar şekerin çuvalını 200-230 lira civarında alıyorduk. Şu an 1000 TL oldu. Şekerin fiyatını buraya çıkartanı herkes biliyor.”
FABRİKALARIMIZI KAPATTIK
CHP’li Bulut’un, ‘Ramazan Bayramı öncesi vatandaş şeker alabiliyor mu?’ sorusuna da esnaf şu yanıtı verdi:
“Bayram şekeri satışımız aşırı düştü. İnsanlar zaten alamıyor. Pandemide 4 bayram geçti, kimse doğru düzgün satış yapamadı. Pandemiden önce 50-60 çalışanımız vardı. İş olmayınca işçilerimizi çıkarmak zorunda kaldık. Şimdi oğlumla, ben çalışıyorum. Personelimiz dışında, dışarıdan bize yardım etmeye gelen yeğenlerimiz, dışarıdan firmaların gönderdiği elemanlar vardı. Şimdi yok, akşama kadar boş boş bekliyoruz. Fabrikalarımızı kapattık, küçük imalathanelere döndük. Bu yıl beklentimiz vardı. Fiyatların artması yüzünden beklentimiz boşa düştü. Bir üründen 500 kilo alıyorsak ya 50 ya da 25 kiloya düşürdük.”
VATANDAŞ 250 GRAM ŞEKER ALIYOR
CHP’li Bulut’un dinlediği bir diğer esnaf da “Şeker fiyatları çok yükselince insanların alım gücü düştü. Kapıya gelip fiyat sorup çıkan çok insan var. 1 kilo alıyorsa yarım kilo ya da 250 grama düşenler var. Maliyetler çok fazla olduğu gibi karlar da düştü. Biz de bir şey yapamıyoruz. Esnaf olarak yaptığımız %25-30 olan karımızı %10’a düşürmek. Yine de bir şey yapamıyoruz. Parası olmayıp dışarı çıkan müşteriye gel sana şu fiyata sayalım diyemiyorum. Şekerin artması aslında normal. 2 Sene önce şeker fabrikaları satılırken, ben o zaman esnaf olarak söyledim, ben imalatçıyım. Toz şeker o zaman 4 liraydı, dedim ki 10 liraya yeriz iki seneye kadar. Şu anda 20 lira oldu. Elimizdeki fabrikalar satılır mı? Biz hammaddemizi sattık. Şimdi 20 lira maalesef, şeker bulamıyoruz. O yüzden bayram şekerine gelen kadar elde arıyoruz suçu. Mesela millet et fiyatlarından dolayı ineğini satıyor, iki sene sonra bakın sütü 20 liraya içeceğiz” diye konuştu.
AMBALAJ FİYATLARI 7 KAT ARTTI
Bulut’un “Şeker dışında diğer maliyetlerde artış var mı?” sorusuna da esnaf, şu yanıtı verdi:
“Özellikle ambalajlar, kutular 1 liraydı. Kutunun bir tanesi şu anda 7 lira. Mesela, tahin petleri 2 liraydı şu anda 5 lira. Her pet bize, müşteriden parasını almadığımız anda 3-4 lira zarar yazıyor. Darasını da almıyoruz ama her pette 3 lira zararımız var. Her seferinde esnaf tolerans yapıyor. Biz barkodlu sistem olmadığımız için 50-100 gram zaten bizden kesiliyordu üzerine bir de ambalaj. Esnaf kepenk indiriyor, indiremeyen de gittiği yere kadar diyor.
KEŞKE BAYRAM GELMESE
Biz yaklaşık 2-3 senedir artık bayramlar bize gelmese es geçse daha iyi olur diyoruz. Çünkü artık zarar veriyor. Şeker satmak zorundayım. Ama şekerin karına bakıyorum hiç koymasam daha iyi ama koymak da zorundayım işim bu çünkü.”