Günlük yaşamda ağrı kesici ya da ateş düşürücü olarak sıkça kullanılan aspirinin, kalp ve damar sağlığıyla da yakından ilişkili olduğu biliniyor. Bilim insanları, dünyada en çok tanınan ilaç olan aspirinin, özellikle kalp krizi ve inme gibi ciddi damar tıkanıklıklarını önleme konusunda önemli bir rol oynadığını belirtiyorlar.

50 yıldan daha uzun bir süredir aspirinin kalp sağlığı üzerine olumlu etkisi olduğu biliniyor. Ancak bir ilacın faydalarını ve olası risklerini iyi anlamanın o ilacı bilinçli bir şekilde kullanmak açısından önem taşıdığını söyleyen Medline Adana Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Ercan Türk, aspirin kullanmanın kalp ve damar sağlığı üzerindeki etkileri hakkında önemli bilgiler veriyor.

Mucize ilaç olarak adlandırılıyor

Toplumda kimi zaman “mucize ilaç” olarak da adlandırılan aspirinin kullanımı, günümüzde kanserden saç sağlığına, diş çürüklerinin tedavisinden karaciğer yağlanmasına kadar birçok alanda gündeme geliyor. Ancak aspirinin ispatlanmış en büyük faydası kalp-damar sağlığı üzerinde görülüyor.

Pıhtı oluşumunu azaltıyor

Aspirin, vücudumuzda kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücreleri etkileyerek çalışıyor. Normalde, pıhtılaşma hayati bir mekanizmadır; bir kesik ya da yaralanma durumunda kanamayı durdurmak için gereklidir. Fakat damar sertliği (ateroskleroz) olan kişilerde, damarın içinde oluşan pıhtılar kalp krizi veya inme riskini artırır. Aspirin, bu pıhtı oluşumunu azaltarak kalp krizi ve felç riskine karşı koruyucu bir etki sağlayabiliyor.

Kalp krizi geçirmiş bireylere öneriliyor

Özellikle daha önce kalp krizi geçirmiş, kalp damarlarında daralma olan ya da stent takılmış hastalar için aspirin genellikle doktorlar tarafından önerilir. “İkincil korunma” adı verilen bu yaklaşımda, aspirin kullanımı hayati öneme sahiptir ve bu kişilerde aspirinin sağladığı yarar, olası risklerden daha ağır basar.

Sağlıklı bireyler kullanırken doktora danışmalı

Sağlıklı bireylerin veya kalp-damar hastalığı geçirmemiş kişilerin “koruma amaçlı” aspirin kullanımı ise daha farklı bir konudur. Son yıllarda yapılan araştırmalar, düşük doz aspirin kullanımının sağlıklı bireylerde kalp krizi riskini azaltmakla birlikte, bazı ciddi yan etkilere yol açabileceğini göstermiştir. Bu nedenle, herhangi bir kalp-damar hastalığı öyküsü olmayan kişilerin aspirin kullanmaya başlamadan önce mutlaka doktorlarına danışmaları gerekir.

Yan etkiler görülebilir

Aspirinin doktor önerisi olmadan kullanılması bazı tehlikeler doğurabilir. En bilinen yan etkileri arasında mide ve bağırsak kanamaları, ülserler ve nadiren de olsa beyin kanaması gibi ciddi durumlar yer alır. Son yapılan bazı araştırmalar, özellikle 60 yaş üstü bireylerin her gün aspirin kullanmasının iç kanama riskini artırdığını göstermektedir. Bu nedenle aspirin masum bir ilaç gibi görünse de tüm risk faktörleri değerlendirilerek birey için en uygun kararı ilgili doktor vermelidir. Çünkü her hasta özeldir ve her bireyin sağlık durumu, damar yapısı ve risk faktörleri birbirinden farklıdır.

Kalp-damar sağlığı sadece ilaçla korunmaz

Kalp ve damar sağlığını korumak yalnızca ilaçlarla değil, sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla mümkündür. Dengeli beslenme, düzenli egzersiz programı, sigaradan uzak durmak ve stresten kaçınmak, kalp sağlı için atılacak en önemli adımlardır. Aspirin veya başka bir ilaç kullanımı bu sağlıklı yaşam tarzının ancak bir tamamlayıcısı olabilir; asla tek başına yeterli değildir.