KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), hava kesecikleri olan bronşların daralması sonucu akciğerlerdeki esnekliğin kaybı, nefes darlığı, öksürük ve hava akımının kısıtlanması ile karakterize kronik bir akciğer hastalığı olarak tanımlanıyor. Hastalık genellikle herhangi bir işaret vermeden ilerliyor ve solunum güçlüğü, öksürük, nefes darlığı, balgam gibi şikâyetlere yol açıyor.

Dünyada tüm ölüm nedenleri arasında 4. sırada yer alan KOAH’ın yakın bir gelecekte 3. en sık ölüm nedeni olacağı tahmin ediliyor. Buna rağmen hastalık bireyler tarafından yeterince bilinmiyor ve ancak her 10 KOAH hastasından sadece biri doktora başvurarak doğru tanı alabiliyor. Medline Adana Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Adem Yılmaz, KOAH tanısında geç kalmanın tedaviyi engelleyen en önemli unsur olduğunu söyleyerek hastalık hakkında önemli bilgiler veriyor.

Sigara kullanımı en büyük risk

KOAH gelişimi için en yaygın risk faktörü, başta sigara tüketimi olmak üzere her türlü tütün dumanına maruziyet şeklinde açıklanıyor. Dış ve iç ortamdaki hava kirliliğinin de diğer önemli risk faktörlerinden olduğunu söyleyen Dr. Yılmaz, “Birçok hastalıkta olduğu gibi erken teşhis ve risk faktörlerinden uzaklaşmak hava yollarındaki tıkanıklığın durdurulması ve tedavisi için çok önemlidir” diyor.

Nefes darlığı, öksürük ve balgam varsa dikkat!

KOAH’ta en sık görülen yakınmaların başında, öksürük, balgam ve nefes darlığı olmak üzere kimi zaman yorgunluk hissi de geliyor. Dr. Yılmaz, KOAH'ın tanısının basit ve ağrısız bir yöntem olan “nefes ölçüm testi” ile kolayca konabildiğini ancak bu problemin günümüzde artık neredeyse küresel bir halk sağlığı sorunu olmasına rağmen toplumların hastalık hakkındaki farkındalığının henüz istenen seviyede olmadığını vurguluyor.

Ülkemizde 3 ila 5 milyon KOAH hastası var

Tüm dünyada 600 milyon, ülkemizde ise 3 ila 5 milyon arasında kişinin KOAH hastası olduğunu kaydeden Dr. Yılmaz, “Önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olan KOAH, hastalar için aynı zamanda kalp hastalıkları ve akciğer kanseri gelişimi açısından da yüksek oranda risk yaratmaktadır. Ülkemizde 40 yaş üstü her 5 kişiden birinde KOAH olduğu tahmin edilmektedir. Ancak baktığımızda her 10 KOAH hastasından sadece birinin doktora başvurarak doğru tanı alabildiğini görmekteyiz” diyor.

Tedavisi ömür boyu devam ediyor

“Birçok hastalıkta olduğu gibi KOAH’ta da erken tanı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarını azaltırken yaşam konforunu ise yükseltiyor. Hastalığın tedavisinde başarı sağlamak için sigarayı mutlaka bırakmak, tozlu-dumanlı ortamlardan kaçınmak, sağlıklı beslenmek ve düzenli olarak fiziksel aktivite yapmak gerekiyor” diyen Dr. Yılmaz, tedavinin ise ömür boyu sürdürülmesi gerektiğini anlatıyor.

Risk altındakiler doktorlarına danışmalı

İstenmeyen sonuçlarla karşılaşmamak için özellikle kış aylarında risk altındaki tüm KOAH hastalarının, grip, zatürre ve Covid-19 aşıları için ilgili doktorlarına danışmalarını öneren Dr. Yılmaz, risk faktörlerine olan maruziyetin azaltılmasının, KOAH'ın gelecekteki yükünü azaltmak için önemli olduğunu da sözlerine ekliyor.

40 yaş üzerinde ve aşağıdakilerden bir veya birkaçı sizde de varsa risk altında olabilirsiniz!

• Geçmişte veya şimdi sigara ve/veya tütün ürünü kullanımı

• Geçmişte veya şimdi tozlu ortamlarda çalışmak

• Isınmak ve yemek pişirmek amacıyla organik yakıtların (odun, kömür, çalı, çırpı, tezek vb.) kullanılması

• En az 2-3 ay süren ve tekrarlayıcı öksürük, balgam çıkarma

• Yol yürürken, merdiven çıkarken, iş yaparken veya herhangi bir eforda çabuk yorulma, nefes daralması